A Ghost of Summers Past
Overbekend is de Christmas Carol van Charles Dickens. Het verhaal van een gierigaard Scrooge die tot inzicht komt omdat 3 geesten hem meenemen naar zijn verleden, heden en toekomst. Onlangs werd ik door het EPI-Kenniscentrum voor aardbevingsbestendig bouwen gevraagd een zomers verhaal te houden ter afsluiting van hun jaar. Ik koos daarbij de vertelvorm van Dickens, en doopte die om tot een Summers Tale. In dit aardbevingengebied heb ik als geest van Summers Past gewaarschuwd voor het liefdeloos afbreken en proberen weg te stoppen van wie je bent. Immers als zoon van een mijnwerker representeer ik de energiefase die vooraf ging aan de aardgaswinning: de steenkolen industrie. Een industrie die verlaten werd toen het aardgas in Slochteren lucratiever bleek. Zoals de Veenkoloniën op hun beurt in de steek werden gelaten toen de steenkool in Limburg beter bleek te verkopen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een tijdlijn opgesteld die de opeenvolgende energiefasen mooi in beeld brengt. En telkens lieten we het landschap liefdeloos achter, met daarin een verweesde samenleving die het maar moest zien te rooien. De littekens zijn tot de dag van vandaag nog steeds zichtbaar. Een les voor Groningen waar de gasbel steeds meer dicht gedraaid wordt en we nu de volgende transitie meemaken naar duurzame energie.
In het hier en nu heeft de mijnstreek zich herpakt. Na tientallen jaren van geweeklaag slaan visionaire bestuurders, energieke burgers en ondernemers met lef de handen ineen. Er is een ‘internationale bau-ausstellung’ ingericht en er wordt onder andere zwaar ingezet op toerisme. Daarbij probeert men niet de kwaliteiten van Maastricht en het Heuvelland te kopiëren, maar herontdekt men z'n eigen kwaliteiten en maakt die toegankelijk. Met zo’n 1,7 miljoen bezoekers per jaar. Een inzet die recentelijk werd erkend met de toekenning van dé internationale prijs voor beste toeristische bestemming ter wereld. Om deze prestatie in verhouding te zien: Parkstad Limburg, zoals de mijnstreek nu heet, werd verkozen boven plekken als Kaapstad in Zuid Afrika. Reden: de goed vormgegeven transitie van industriegebied naar toeristische regio. Zet dus in op de kwaliteiten die de regio te bieden heeft, zo bepleitte de geest van Summers Present. En die kwaliteiten zijn uiteraard niet gering in het Groningse.
Tenslotte, als een ware geest van 'Summers to Come', heb ik de ambities geschetst van Parkstad Limburg. Als wellicht de toekomstig grootste stad van Limburg (als op termijn de 8 betrokken steden gaan fuseren; een kwestie van tijd), gelegen in een driehoek met het Duitse Aken en Maastricht & het Belgische Luik. Alles is er binnen handbereik. Zeker nu geïnvesteerd wordt in een rondweg én snelle internationale treinverbindingen. Op het balkon van Europa, uitkijkend over legio mogelijkheden met een TU in Aken die zo groot is als alle TU's van Nederland bij elkaar. Met een economie die volop inzet op hernieuwbare energie, waarvan het gebruik van warm water uit de volgelopen mijnschachten een mooi voorbeeld is. Het reusachtige kunstwerk ‘De Oloïde’ dat bovenop een van de laatste bergen van mijnafval moet komen te staan straalt dat herwonnen zelfvertrouwen uit. Benieuwd hoe het schitterende Groningen zich gaat ontwikkelen als de boosheid en het verdriet plaats hebben gemaakt voor acceptatie en vooruitkijken. Scrooge kan in het verhaal van Dickens uiteindelijk bevrijd zingen en dansen door de straten. Een aanlokkelijk perspectief.
