Wilt u méér of minder Holland?
In de week voorafgaande aan het Catalaanse referendum organiseerden we vanuit de RCE een week vol activiteiten in de Achterhoek. We deden dat samen met 7 Achterhoekse gemeenten, de provincie Gelderland en het Gelders Genootschap. In die week stelden we diverse ruimtelijke en economische vraagstukken aan de orde en gingen we op zoek naar de vraag wat de Achterhoekse identiteit hier aan zou kunnen bijdragen.
Een van de vele hoogtepunten in die week werd gevormd door de afsluitende bijeenkomst die onder de naam De Achterhoek Draait Deur een bekend tv-format als voorbeeld had. Sidekick van de gespreksleider was Bas. Om meer precies te zijn: Ridder Bas. Bas Steman vormt samen met René Arendsen een duo op omroep Gelderland dat de Gelderse geschiedenis op informatieve tot leven brengt, maar haar vooral voorziet van een vette knipoog. Als ridders van de historische graaf van Gelre, keurig gekleed in een driedelig donker kostuum, trekken zij ten strijde tegen de onwetendheid over de Gelderse geschiedenis. In een voorgesprek dat ik met ridder Bas had, gaf hij aan dat hij veel vrienden had in de Randstad. En dat hij Amsterdam en Rotterdam fantastische steden vond. Maar dat hij, altijd als hij daar was, ook weer terug verlangde naar Zutphen. Naar de andere kant van de IJssel waar hij woont. Pas toen hij ridder van Gelre werd, kon hij dat gevoel een naam geven: hij was gewoon geen Hollander. Natuurlijk voelde hij zich Nederlander, en misschien nog wel meer Europeaan. Maar hij was met name géén Hollander. Een gevoel dat ik als geboortige Limburger herken. Een gevoel dat ook veel Friezen, Groningers, Drenten, Brabanders of Zeeuwen ongetwijfeld zullen herkennen. D’r is iets dat het verschil maakt. Tijdens de week in de Achterhoek legde hoogleraar Gelderse geschiedenis Dolly Verhoeven ons haarfijn uit dat dé Achterhoekse identiteit niet bestaat. Verhoeven maakte duidelijk dat de geschiedenis een vat vol verhalen is en dat de daaraan ontleende regionale ‘identiteit’ een keuze is. Een keuze die wel een bedding moet hebben in zaken als de taal en levende gebruiken. Tijdens De Achterhoek Draait Deur kwam deze discussie opnieuw aan de orde toen het publiek de vraag werd voorgelegd of men zich Nederlander voelde of Hollander. Ridder Bas zette de zaak op scherp toen hij, onder verwijzing naar het referendum in Catalonië, de zaal vroeg of zij méér of minder Holland wilden. Hoongelach werd zijn deel want, hoewel het regionale sentiment duidelijk overheerste, de regio’s voelen niet voor afscheiding. Daar zijn we toch allemaal te veel Nederlands voor. Op de site petities24.com kunnen mensen bijvoorbeeld ontwerp petities invullen voor een onafhankelijk Limburg of Friesland. Maar met het aantal ondertekenaars kun je nog geen fatsoenlijk koor samenstellen dat meerstemmig een regionaal volkslied kan zingen. Catalaanse toestanden lijken hier dan ook niet op de loer te liggen. Maar bij DADD was wel een ander geluid te horen. De gedeputeerde van Gelderland Bea Schouten, onder andere verantwoordelijk voor Gelderse gebiedsopgaven, gaf aan dat wat haar betreft rijksmiddelen overduidelijk sneller verdeeld worden ten gunste van de Randstad, dan ten gunste van de regio’s. Klonk hier toch het geluid van een gezant van de Graaf? Is het inderdaad slechts slim Hollands koopmanschap om de -altijd schaarse- middelen te richten op de Randstad? Of is dat gewoon gedacht vanuit het belang van gansch het land: de centen gewoon daar inzetten, waar je het meest rendement kunt halen. Maar is in die Randstad wel het meest rendement te behalen? De meest innovatieve regio’s zijn immers Brabant & de Achterhoek. Regio’s die toch overduidelijk niet in de Randstad liggen? Maar gedeputeerde Schouten zal blij zijn met het nieuwste Kabinet Rutte. Uit het regeerakkoord blijkt immers dat er de nodige aandacht uit gaat naar de regio.Er is zelfs een aparte Minister voor de regio. De regionale identiteit is terug van weg geweest; we mogen ons weer Achterhoeker voelen!
